NHF Confessions #04: Kiến trúc sư quá trau chuốt bản vẽ thiết kế là tự hại mình?

Phàm đã làm nghề kiến trúc sư, ai cũng mong vẽ ra những bản vẽ đẹp đẽ, hoàn hảo, chính xác. Nhưng, điều đó có cần thiết và khả thi?

Bài viết trên đây là quan điểm của kts.NHF chia sẻ với bạn đọc trong nghề:

I. NGHỀ THIẾT KẾ VÀ NHỮNG SỰ THẬT MẤT LÒNG

Sáng nay, tình cờ tôi có đọc được bài viết trên blog của một người bạn với nội dung: “ chả ai quan tâm đến bản vẽ của bạn đâu” (anh ấy là một kiến trúc sư kinh nghiệm, hiện đang sống và làm việc ở HCM)

Trong bài viết, anh ý nêu ra 3 luận điểm:

• Bản vẽ chỉ là công cụ

Nhiều ae nghĩ rằng bản vẽ là công việc của các kiến trúc sư. Họ đã nhầm lẫn. Những bản vẽ không phải là sản phẩm – đích đến cuối cùng, Chúng chỉ là công cụ giúp thể hiện căn nhà, không gian sống với các tính năng mà khách hàng cần

Bản vẽ, với kiến trúc sư, cũng giống như lưỡi cưa hay chiếc búa đối với thợ mộc vậy. Một thợ mộc dù dung cưa/búa thuần thục đến đâu, song nếu sản phẩm làm ra không tốt, thì vẫn là thợ mộc tồi. Cũng tương tự như vậy với nghề thiết kế.

• Khách hàng/sếp của bạn chỉ quan tâm đến công năng và sản phẩm hoàn thiện thôi!

Bạn phải đi họp với khách hàng hoặc sếp. Bạn tự hào với những bản vẽ sạch sẽ, đầy đủ thông tin, tỉ mỉ chằng chịt với rất nhiều ghi chú,.. woa, nó thất sự là kỳ công và tốn một mớ thời gian không nhỏ đó! Tuy nhiên bạn thấy mặt những người xem dài như cái bơm? Họ vẫn tiếp tục hỏi bạn những câu hỏi nhàm chán dù câu trả lời bạn đã cẩn thận ghi chú trong từng bản vẽ? Bạn “hận cả thế gian” vì không có người thấu hiểu mình?

Lại một sai lầm nữa. Không phải họ không đủ khả năng để hiểu những vấn đề kỹ thuật, mà chỉ đơn giản là họ-chả-quan-tâm. Những điều mà khách hàng/sếp muốn biết là: tiến độ dự án, không gian có ấn tượng, hấp dẫn không, còn thiếu sót/chỉnh sửa những gì, có rủi ro gì cần lưu ý hay không..v..v..

• Mấy cái thư viện chẳng quý báu như bạn nghĩ, nên không cần giữ khư khư chúng đâu

Tạo thư viện riêng để cóp nhặt, chọn lọc là đúng đắn, vì nó giúp kts làm các dự án nhanh hơn. Tuy nhiên, không có nghĩa là mọi người đều “thèm muốn” nó. Nếu không tin, thì cứ rao bán thư viện của bạn, thử xem kết quả ra sao?

Quan điểm này làm bạn khó chịu? Nó phủ nhận niềm tự hào về tác phong cẩn thận chỉn chu của bạn. Bản vẽ là một nghệ thuật, người thể hiện nó là một nghệ sĩ?

Tuy nhiên, một người bạn làm trưởng phòng tại xưởng 4 VNCC (một trong những công ty kiến trúc lớn nhất của Việt Nam) đã từng chia sẻ: Tại VNCC, các bản vẽ chắc thuộc hàng gớm ghiếc nhất từng trông thấy trên đời. Nhưng rồi sao? Chẳng sao cả. Khách hàng và nhà thầu chả quan tâm đến chuyện nó thơm hay thối. Họ chỉ quan tâm nó có dùng được khi thi công hay không. Chấm hết.

II. TRONG NGHỀ THIẾT KẾ, QUÁ TRAU CHUỐT BẢN VẼ THIẾT KẾ LÀ TỰ HẠI MÌNH?

Tôi đã tự hỏi câu này không biết bao nhiêu lần. Logic rất đơn giản. Mỗi người có 24 giờ mỗi ngày. Cho nên, thay vì còng lưng ngồi tỉa tót bản vẽ thiết kế, có lẽ chúng ta NÊN KHÔN NGOAN đầu tư thời gian vào những kỹ năng cần thiết khác, có lợi cho sự nghiệp hơn?

Bởi vì chúng ta làm thiết kế trong một môi trường hết sức khắc nghiệt. Trừ khi bạn xuất chúng như Zaha Hadid, hoặc trừ phi bạn tự vẽ cho chính nhà mình. Còn nếu không, bạn sẽ phải cạnh tranh với rất nhiều “thanh niên tay to” khác để rao bán sức lao động.

Muốn bán được giá, bạn cần cộng thêm vào “món hàng” nhiều giá trị khác, chứ không chỉ là trần trụi mỗi kỹ năng thiết kế và cho ra bản vẽ

Đừng hiểu lầm, Tôi không hề cổ vũ cho việc thiết kế và trình bày ẩu, làm gian dối kiểu “sống chết mặc bay”. Trái lại, chính bản vẽ là công cụ, nên trong quá trình thiết kế, việc sử dụng thành thạo, linh hoạt nhiều phần mềm thể hiện lại càng quan trọng.

Nếu không làm chủ được công cụ thiết kế. Kts sẽ không thể kiểm soát được những gì mình tưởng tượng, và sớm hay muộn sẽ phải trả giá đắt cho những món nợ kỹ thuật (technical debt).

*** Quan điểm của tôi ở đây là: trên đời không có phần mềm nào là hoàn hảo. Nên, cũng đừng tỉ mẩn nắn nót vẽ thật đẹp đẽ, tinh tế làm gì. Hãy dùng thời gian đó cho những việc khác có ích hơn.

III. VẬY, LÀM NGHỀ THIẾT KẾ, CHÚNG TA NÊN ĐẦU TƯ THỜI GIAN VÀO ĐÂU?

Tôi nghĩ, kỹ năng mềm và xây dựng thương hiệu cá nhân là hai thứ xứng đáng nhất để chúng ta đầu tư thời gian.

Chính John Sonmez cũng khẳng định: Một người biết cách marketing bản thân hoàn toàn có thể nhận lượng được gấp 2, thậm chí gấp 3 lần người có cùng kỹ năng!

Để marketing bản thân, bạn có thể áp dụng 3 cách đơn giản như sau:

• Đọc sách “Đắc nhân tâm” của Dale Carnegie. Đây là cuốn sách tốt nhất về kỹ năng giao tiếp và làm việc với con người.
• Viết Blog. Cố gắng viết 1 bài hàng tuần (như những gì tôi đang làm)
• Lên kế hoạch cho sự nghiệp của bản thân. Ngồi lại với một quyển sổ và dành ra một giờ đồng hồ nghĩ về đích đến bạn mong muốn. Chọn mục tiêu, rồi nghĩ về các bước giúp bạn tiến đến mục tiêu đó.

Hoặc, bạn cũng có thể bắt đầu từ những thứ nhỏ nhặt, thiết thực như: học cách viết CV, cover letter sao cho hấp dẫn, cách chọn môi trường làm việc phù hợp, hay cách đàm phán để có mức lương cao hơn hay hiểu về đồ gỗ của Nam Hải để áp dụng vào các không gian, concept sắp tới của mình.v.v..

Tôi đã thử và áp dụng hiệu quả. Bạn cũng thử và chia sẻ quan điểm của mình xem sao?